Депутаттар Үкімет басшысына сауал жолдады (+ВИДЕО)

Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаттары, «AMANAT» партиясы фракциясының мүшелері Д. Тұрғанов, С. Пономарев,  Ж. Амантай Премьер-Министр Әлихан Смайыловқа елдегі энергетика саласына қатысты депутаттық сауал жолдады.

Депутаттық сауал негізінен орыс тілінде жолданған. atr.kz қазақша мәтінін ұсынып отыр.

Құрметті Әлихан Асханұлы!

Еліміздің энергетика саласын дамыту мәселелері Мемлекет Басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың ерекше бақылауында. Президент Қазақстан халқына Жолдауында энергетика секторының шешуші рөлін атап өтіп, энергиямен және жылумен жабдықтау экономиканың жекелеген маңызды саласы ретінде қарастыру қажеттігін, өзара байланысты біртұтас технологиялық жүйе екенін атап өтті.

Алайда, бүгінде саладағы проблемалардан басқа, тағы бір өзекті мәселе бар, онсыз энергетиканың дамуы және оның алдында тұрған міндеттерді шешу қабілеті туралы айту қиын.

Қазіргі уақытта бірден бірнеше министрліктер сала мәселелерімен айналысады, олардың әрқайсысы өз секторын қадағалайды. Мәселен, Энергетика министрлігі уәкілетті орган ретінде электр энергиясын өндіру саласын дамытуға және тариф белгілеуге жауапты, Ұлттық экономика министрлігі: — жылу өндіру және жылу энергиясы мен электр энергиясын бойынша  тариф белгілеуге, өнеркәсіп және құрылыс министрлігі жауап береді — орталықтандырылған жылумен жабдықтау аймағындағы объектілер үшін, ал «Самұрық-Энерго» және KEGOC » – Самұрық-Қазына» ҰӘҚ қарамағында. Шын мәнінде, Энергетика министрлігі бұл саланы нақты басқармайды. Саланың бүгінгі қайғылы жағдайы ішінара мемлекеттік органдардың реттеуіндегі осындай бытыраңқылықтың салдары болып табылады. Бұған дейін біз электр энергетикасы саласында бірыңғай салалық реттеушіні құру мәселесін көтердік. Ал бүгінде оны құру қажеттілігі барған сайын айқын бола бастаған сияқты. Энергетика саласын басқаруды реформалау «AMANAT» партиясының сайлауалды бағдарламасының тармақтарының бірі болып табылады.

Елдің энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі жалпы мемлекеттік саясатты қалыптастыру үшін электр энергетикасы мен жылу энергетикасын мемлекеттік реттеу функциялары бар бірыңғай салалық мемлекеттік орган құру қажет деп санаймыз. Халықаралық тәжірибе көрсетіп отырғандай, бұл тетік: біріншіден, салада жинақталған проблемаларды жедел және тиімді шешуге; екіншіден, саланы басқаруды арттыруды және энергияны өндіру-тұтынудың бүкіл тізбегінде кешенді реформаларды үйлесімді жүргізуді қамтамасыз етеді; үшіншіден, тариф белгілеуде кешенді тәсілге ықпал ететін болады. Әлемдік тәжірибеде бірыңғай салалық реттеуші Австралияда, АҚШ-та, Канадада, ЕО елдерінде және т.б. жұмыс істейді, бұл ретте Қазақстанда бүгінгі таңда қаржы нарықтары секторында және байланыс секторында бірыңғай салалық реттеушінің тәжірибесі бар екенін атап өткен жөн.

2023 жылғы Ұлттық энергетикалық баяндамада сондай-ақ электр энергетикасы саласының дамуын қамтамасыз ету үшін ұзақ мерзімді тарифтік саясатты айқындау және бір мемлекеттік органға энергетикадағы барлық тарифтерді белгілеуге және келісуге байланысты өкілеттіктерді бекіту маңызды екендігі көрсетілген. Осы себепті энергетиканың барлық секторларының: Электр энергетикасы, Жылу энергетикасы және жылумен жабдықтау секторының тарифтік саясатының функцияларын біріктіретін бірыңғай салалық реттеушіні құру қисынды болып көрінеді.

Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, саланы тиімді және ашық басқаруды қамтамасыз ету мақсатында жылу және электр энергетикасы саласында тәуелсіз бірыңғай салалық реттеуші құруды ұсынамыз, бұл бірыңғай мемлекеттік органда жылу және электр энергетикасын дамыту мен реттеу бойынша бытыраңқы функцияларды шоғырландыруға мүмкіндік береді.

Салалық реттеушінің басты міндеті қаржыландыру проблемасын шешу және энергетикалық инфрақұрылымға инвестициялар тарту, мемлекеттік органдар мен энергетикалық қызметтер нарығына қатысушылар арасындағы неғұрлым тиімді өзара іс-қимылды қамтамасыз ету болып табылады, сондай-ақ саланы дамыту және тариф белгілеу мәселелерінде кешенді тәсілді қамтамасыз ету.

Бірыңғай салалық реттеушіні енгізу тұтастай алғанда қоғамның энергетика саласына деген сенімін арттыруға және оның инвестициялық тартымдылығын арттыруға ықпал ететін болады.

Ақпаратты заңнамада белгіленген мерзімде беруіңізді сұраймын.

Құрметпен,

Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаттары,

«AMANAT» партиясы фракциясының мүшелері    Д. Тұрғанов

                                                                                                С.Пономарев  

                                                                                                Ж. Амантай