ҚР Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев сейсенбі күні Үкімет отырысында елдің энергетикалық кешеніне қатысты жағдай туралы баяндады, деп хабарлайды atr.kz тілшісі.
Министрдің айтуынша, тұтастай алғанда Қазақстанның бірыңғай электр энергетикалық жүйесі Ресей және Орталық Азия елдерінің энергетикалық жүйелерімен қатар қалыпты жұмыс істеп тұр. Электр станцияларындағы жөндеу жұмыстарының кестесіне сәйкес 2023 жылы 9 энергоблокқа, 46 қазандыққа және 46 турбинаға күрделі жөндеу жұмыстары аяқталды.
Бүгінгі таңда елімізде 220 электр станциясы жұмыс істейді, оның ішінде жалпы қуаты 2,8 ГВт болатын 144 жаңартылатын энергия нысаны бар. Станциялық жабдықтардың тозуының орташа деңгейі 56% құрайды. Энергетикалық қауіпсіздікті сақтау, сенімді энергиямен қамтамасыз ету үшін, сондай-ақ электр энергиясын тұтынудың жыл сайынғы өсуін ескере отырып, жаңа энергетикалық қуаттарды іске қосу және жұмыс істеп тұрған электр станцияларын жаңғырту қажет. Бекітілген қуат балансына сәйкес 2030 жылға қарай электр энергиясына қажеттілік 28,2 ГВт құрайды, ал жаңа қуаттарды іске қосып есепке алғандағы қолда бар қуат 22 ГВт құрайды. Шамамен 4 ГВт жаңа қуатты іске қосқанның өзінде электр қуатының тапшылығының көлемі 6 ГВт-тан асады.
Еліміздегі осы тапшылықты жабу және экспорттық әлеуетті арттыру үшін Энергетика министрлігі 35 ГВт-қа дейінгі қосымша жаңа генерациялау қуаттарын енгізуді көздейтін электр энергетикасын дамыту бойынша іс-шаралар жоспарын әзірледі. Осылайша, қолданыстағы электр станцияларын қайта құру және кеңейту есебінен қосымша 5,6 ГВт қамтамасыз етіледі. Мұндай жобалардың қатарында қуаттылығы 325 МВт Ақсу ГРЭС №7 блогының құрылысы (2027 ж.), Қарағанды ЖЭО-3 турбинасын ауыстыру және қазандық қондырғысының құрылысы (2026 ж. 120 МВт) және «Karabatan Utility Solution» ЖШС бу-газды қондырғыны 310 МВт-тан 620 МВт-қа дейін кеңейту (2027 ж.).
Жоспарда қуаттылығы 6,7 ГВт болатын жаңа генерацияның құрылысы да қарастырылған. Икемді генерацияны таңдау бойынша аукцион аясында Ақтау, Атырау, Ақтөбе, Тараз, Қызылорда, Шымкент қалаларында жалпы қуаты 2,4 ГВт болатын жанар-жағармай құю станцияларын салу жоспарлануда. Жезқазған қаласында 2029 жылдың соңына дейін қуаттылығы 500 МВт болатын жаңа жылу электр орталығын салу жоспарлануда. Қуаттылығы 5 ГВт болатын ауқымды жобалар да стратегиялық инвесторлармен әртүрлі кезеңдер бойынша әзірленуде. ЖЭК секторын дамытудың жоғары әлеуетіне байланысты ЖЭК жобаларын іріктеу бойынша аукциондар шеңберінде Министрлік 5 жылдық кезеңге арналған аукциондар кестесін әзірледі және бекітті. Аукционға шығарылған жалпы қуаттылық 6,7 ГВт құрады, ал аукцион қорытындысы бойынша 2027 жылдың соңына дейін 592 МВт пайдалануға беру жоспарлануда.
Бұл жобаларды жүзеге асыру энергия жүйесіндегі тапшылықты жойып, оны қажетті резервтік қуатпен қамтамасыз етеді. Ұлттық электр станцияларының жаңа архитектурасы Каспий, Арал, Шығыс және Оңтүстік Қазақстанның энергия балансына жаңартылатын әлеуетті қосуды қамтамасыз етеді. Экспорттық және транзиттік әлеуетті айтарлықтай арттырады.
