Жыл қорытындысы: Атырауда жаңа әлеуметтік нысандар бой көтерді

Өңірде әлеуметтік инфрақұрылымнысандарының құрылысы жалғасуда.Әлеуметтік саладағы іс-шараларшеңберінде облыстамедициналық-әлеуметтік мекемелердісалу және реконструкциялаукөзделген. Бұл жобалар жергіліктітұрғындардың өмір сүру сапасынжақсартуға, әлеуметтік қызметтердіңқолжетімділігін қамтамасыз етуге бағытталған. «Atyrau Рress» тілшісіоблыстағы азаматтарды әлеуметтік қолдаудың ағымдағы және жалғасыпжатқан жобалары мен шараларытуралы білді.

Отбасын қолдау орталықтары

Осы жылдың қыркүйек-қараша айлары аралығында облыста әлеуметтікқамсыздандыру және халықты жұмыспенқамту мәселелері бойынша сегіз отбасынқолдау орталығы құрылды. Бұлорталықтар өмірлік қиын жағдайға тап болған отбасыларға көмек көрсетеді, неке мен отбасын сақтау мәселелеріншешеді, отбасылық жанжалдардышешуге көмектеседі. Мұнда өмірлік қиынжағдайға тап болған адамдарғаәлеуметтік, құқықтық жәнепсихологиялық көмек көрсетіледі.

Сондай-ақ тұрмыстықзорлық-зомбылықтан зардап шеккенадамдарға бір айға дейін уақытша тұрудықамтамасыз етеді. Орталықта өмірлікқиын жағдайға тап болған адамдардыерте анықтау және оларға жергілікті білімберу, денсаулық сақтау және ішкі істероргандарының қатысуымен қолдаукөрсету бойынша мобильді топтар жұмысістейді. Орталықтар қызмет алушыларүшін қолайлы жағдай жасау мақсатындаарнайы жабдықтармен жабдықталған.Балалар ойын бөлмесі, мамандаркабинеттері бар.

Жылыой арнайы әлеуметтік қызмет көрсету орталығының ғимаратыжаңартылды  

Облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіружәне әлеуметтік бағдарламаларбасқармасы басшысының орынбасарыАльфия Төлеғариеваның айтуынша,Атырау облысында «Атырау қаласындаоңалту орталығының құрылысы» және»Жылыой ауданы Құлсары қаласында №2арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсетуорталығының ғимаратын қайтажаңарту»жобалары іске асырылуда.Жылыой ауданының Құлсары қаласында № 2 арнаулы әлеуметтік қызмет көрсетуорталығының ғимараты қайтажаңартылды. Жоба жергілікті бюджетесебінен жүзеге асырылды. Бұл нысандықайта құру 2022 жылы басталды, қазіргіуақытта ғимаратты жөндеу жұмыстарыаяқталды және жаңартылған орталықпайдалануға дайын.

— Бұл орталық психоневрологиялықаурулары бар 18 жастан асқанмүгедектер үшін қажет. Жекеқажеттіліктерін ескере отырып, оларға жеке дамуын, әлеуметтенуімен интеграциясын арттыруға,сондай-ақ сауықтыру жәнеәлеуметтік-оңалту іс-шараларынжүргізуге бағытталған қажеттіәлеуметтік қызметтер ұсынылатынболады. Орталықта мүгедектігі барадамдардың жасын және денсаулықжағдайын ескере отырып, үйжағдайына барынша жақын жағдай жасау көзделген, — дейді АльфияТөлеғариева.

Келесі жылдың сәуір айында Атырауда,Алмалы ауылында мүгедек балалар менересектерге арналған 150 орындықзаманауи оңалту орталығын ашужоспарлануда. Құрылыс-монтажжұмыстарын «Батысальянсстрой» ЖШСмердігерлік компаниясы орындайды.Жұмыс өткен жылы басталды. Жобареспубликалық және жергіліктібюджеттер қаражатына іске асырылуда. 

— Облыста 16 жылдан бері 55орындық бір оңалту орталығыжұмыс істейді, ол жыл сайын1200-ден астам мүгедекке қызмет көрсетеді. Бірақ орын тапшылығымәселесі өзекті болып қала береді.Сондықтан Алмалы оңалтуорталығы мүгедектігі барадамдардың мәселесін шешуге уәдебереді. Атырауда жаңа оңалтуорталығы ашылғаннан кейін мүгедекадамдарға, оның ішінде балаларғаолардың жеке қажеттіліктерінескере отырып, қосымша әлеуметтікқызметтер көрсету мүмкіндігі пайдаболады, — деді Альфия Төлеғариев

Қызылқоға ауданында жаңа оңалтуорталығы ашылды

Ерекше қажеттіліктері бар балаларғакешенді оңалту көмегі көрсетілетін орталықтың жаңа ғимаратының ашылусалтанаты 10 желтоқсанда өтті. Өзқызметін 2017 жылы бастаған орталықосы уақытқа дейін әртүрлі ғимараттардаақысыз негізде орналасқан. Алайдағимараттар көлемі жағынан шағын болды,бұл балалармен жұмыс істеу кезіндеқиындықтар туғызды. Осығанбайланысты, аудандық әкімдіктіңмәлімдеуінше, ата-аналар менбалалардың қажеттіліктерін ескереотырып, жаңа ғимарат салу туралы шешім қабылданды.

— Ескі ғимарат кішкентай жәнеескірген, сондықтан ол көрсетілетін қызметтердің қажеттіліктерінқанағаттандыра алмады. Сондықтанбіз балалардың игілігі үшін қызмет ететін жаңа екі қабатты, кең жәнезаманауи ғимарат аштық, — деп атап өтті аудан басшысы ҚанатӘзмұханов.

Орталық қызметкерлерінің тиімдіжұмысының арқасында көптегенбалалар алғашқы қадамдар мен нақтысөйлеуді қоса алғанда, айтарлықтайнәтижелерге қол жеткізді. Мұнда әртүрліаурулары бар 20-ға жуық балаға қызметкөрсетіледі. Әр балаға жеке көзқарасберіледі. Қазіргі уақытта орталықта 24ерекше бала оңалтудан өтуде. Бөлімдеәлеуметтік жұмыс мамандары,психологтар, дефектологтар, логопедтер,массаж терапевттері, дене шынықтыру нұсқаушылары және тәрбиешілер жұмыс істейді.

Облыс бойынша қанша адамәлеуметтік қолдау шараларыменқамтылды?

Облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіружәне әлеуметтік бағдарламаларбасқармасы басшысының м.а. ЕркебұланӘбілхасымовтың айтуынша, 2024 жылдың1 желтоқсанына Атырау қаласы менаудандардың карьерлік орталықтарына57 124 адам жұмысқа орналасу мәселелері бойынша жүгінген, оныңішінде 53 196 адам жұмыспен қамтушараларымен қамтылған.  Әлеуметтікқолдау шараларымен қамтылғандардыңішінде 22 902 адам (40,0%) әйелдер, 24022 (42,0%) — жастар, 368 (0,6%) – аз қамтылғандар және 1 424 (2,5%) –мүгедектігі бар адамдар. Жыл басынан бері 26 791 адам жұмысқа орналастырылды, оның 18 808-і тұрақтыжәне 7 983-і мемлекет субсидиялайтынуақытша жұмыс орындарына (әлеуметтікжұмыс орындарына 378 адам, қоғамдықжұмыстарға — 4 660 адам, жастарпрактикасына — 1 578 жас, «Бірінші жұмысорны» жобасына — 348 адам, жастарарасынан «Күміс жас» жобасында — 1 000адам және «Ұрпақтар келісімшарты»жобасында — 19 адам) орналасты.

— 2 384 адам түрлі мамандықтар бойынша онлайн «Skills» оқудан өтті.  

— Жұмыссыздар арасынан 35 адам «АРЕСтренинг орталығы» және «Теңізшевройл» қаражаты есебінен ұйымдастырылғанкурстарда «болтты қосылыстарды қолменгидравликалық қатайту»мамандығыбойынша оқытылды; Ағымдағы жылыТШО-мен уағдаластыққа сәйкес оқытуғажоспарланған 250 адамнан 225 адамоқуды бастады, оның ішінде бүгінгі таңда 168 адам оқуды аяқтады және 50 адамжұмысқа орналастырылды (металл конструкцияларын дәнекерлеуші, құбыр монтажшысы, КИПиА монтажшысы, электромонтажшы).

— 2 371 адам «Бастау-Бизнес» жобасыбойынша кәсіпкерлік негіздеріне оқытуғажіберілді, оның 1 268-і оқуды аяқтап, сертификаттар алды. Халықтың әлсіз қорғалатын топтарынан 291 адам өз ісінқайтарымсыз мемлекеттік гранттар алуарқылы бастады. Грант алушылардыңішінде 209 көп балалы ана, мүгедек балаларды тәрбиелеп отырған 41 ана,мүгедектігі бар 35 адам, асыраушысынан айрылу бойынша жәрдемақы алатын 5адам және атаулы әлеуметтік көмектіңбір алушысы бар.

Облыста жыл басынан бері 265этникалық қазақ қандас мәртебесіне иеболды 

2024 жылдың 1 желтоқсанына дейінАтырау облысына шетелден 222 отбасы(265 адам) этникалық қазақтар келді.Олар Қазақстанда тұрақты тұру үшінКандас мәртебесін алды. Әр түрліелдерден келді: ӨзбекстанРеспубликасынан-176 отбасы (208 адам), Ресей Федерациясынан — 24 отбасы (29адам), Түркіменстаннан-8 отбасы (8адам), Қытай Халық Республикасынан-11отбасы (17 адам), Украинадан — 1 отбасы(1 адам), Тәжікстаннан — 1 отбасы (1адам), Түркия Республикасынан — 1отбасы (1 адам). Олардың ішінде: Атырауқаласында 189 отбасы (231 адам)қоныстанды, 19 отбасы (19 адам) —Жылыой ауданында, 2 отбасы (3 адам) —Махамбет ауданында, 2 отбасы (2 адам)— Исатай ауданында, 3 отбасы (3 адам)— Мақат ауданында, 2 отбасы (2 адам) —Индер ауданында, 5 отбасы (5 адам) —Құрманғазы ауданында.

Сонымен қатар, облыста қандастар үшінуақытша орналастыру орталығы жұмыс істейді, бірақ қазіргі уақытта орталықтаешкім тіркелмеген. Тұрғын үйге кезекте41 отандас тұр.  Жұмыспен қамтуорталықтарында 21 қандас тіркелген.Оның ішінде 7 адам тұрақты жұмысқаорналасты, 1 адам әлеуметтік жұмысқа,1 адам қоғамдық жұмыстарға жіберілді,ал 1 адам кәсіпкерлік негіздері бойынша «Бастау — Бизнес» жобасы шеңберіндеоқудан өтті.

Мүгедектігі бар адамдарға арналғанәлеуметтік қызметтер 

Жұмыспен қамтуды үйлестіру жәнеәлеуметтік бағдарламаларбасқармасының Арнаулы әлеуметтікқызметтер бөлімінің басшысы ҚұралайТілеумағамбетованың айтуынша, облыста25 438 Мүгедек адам тұрады, оныңішінде 4 457 бала. 2 710 адамның Iтоптағы, 9 298 — II топтағы, 8 973 — IIIтоптағы мүгедектігі бар. Бүгінгі таңдаоблыс бойынша ерекше қажеттіліктерібар адамдарға мүгедектерді оңалтуорталығы және үш арнаулы әлеуметтікқызметтер көрсету орталығы («№1Арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету орталығы» (310 адамға арналғанпсихо-неврологиялық аурулары барнауқастарға арналған сарайчиковскийүй-интернаты), «№3 Арнаулы әлеуметтікқызметтер көрсету орталығы» (ақыл-ойға арналған Интернат) қызмет көрсетеді «№4 Арнаулы әлеуметтік қызметтеркөрсету орталығы «(108 адамға арналғанмүгедектер мен қарттарға арналған облыстық интернат-үйі),»Мүгедектердіоңалтудың облыстық орталығы (996адам)»).  Оңалтудың жеке бағдарламасыбойынша 21 746 адам жүгінді, оныңішінде 19 068 мүгедек адамға қажеттіәлеуметтік оңалту құралдары менқызметтері ұсынылды. Облыста 118инватакси жұмыс істейді, оның 11-і арнайы жабдықталған.

Сондай-ақ, Атырау қаласы бойыншатәулік бойы «такси» қызметін 50%жеңілдікпен екі арнайы автобускөрсетеді. 2021 жылдан бастап мүгедекбалаларды тәрбиелеп отырған отбасыларға, сондай-ақ мүгедекадамдарға біржолғы әлеуметтік көмеккөрсетіледі. 18 жасқа дейінгі мүгедекбалаларға жылына үш рет біржолғыәлеуметтік көмек көрсетіледі. 1 мамырдаҚазақстан халқының бірлігі күні 18 жасқадейінгі мүгедектігі бар 4267 балаға 7,5АЕК (27 690 теңге) мөлшерінде біржолғыәлеуметтік көмек көрсетілді. Бұданбасқа, 18 жасқа дейінгі мүгедекбалаларға ҚР Конституциясы күніне 50000 теңге және республика күніне 7,5АЕК (27 690 теңге) мөлшерінде біржолғыәлеуметтік көмек көрсетілді.

Мүгедектігі бар атыраулықтар қайдажұмысқа орналасады?

Облыста мүгедек адамдарды жұмысқаорналастыруға көмек мансапорталықтары арқылы көрсетіледі. Заңбойынша, мұндай орталықтарға іріжұмыс беруші компаниялар мүмкіндігішектеулі жандарға Бос орындар бере отырып, жұмыс орындары туралымәліметтер беруі керек.

Облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіружәне әлеуметтік бағдарламаларбасқармасы басшысының м.а. ЕркебұланӘбілхасымовтың айтуынша, жыл басынан бері облыстың мансаптық орталықтарына1 361 адам, оның ішінде 525 мүгедекауыл тұрғындары жұмысқа орналасу мәселелері бойынша жүгінген. Оныңішінде жұмыспен қамту шараларымен 1034 адам қамтылды. Бұл ретте мүгедектігі бар 138 адам «Бастау-Бизнес»жобасы бойынша кәсіпкерлік негіздерінеоқытылды және екеуі қысқа мерзімді курстарда оқудан өтті; — Мүгедектігі бар34 адамға қайтарымсыз мемлекеттікгранттар берілді; — өткен жылы жұмысберушілер құрған арнайы жұмысорындарында мүгедектігі бар 8 адамжұмыс істеуді жалғастыруда.  Соныменқатар, ағымдағы жылдан бастап 10 адамжаңадан құрылған арнайы жұмысорындарына жұмысқа орналастырылды.

Атырауда жұмыссыздар түрлімамандықтар бойынша білім алуда 

Атырау облысында қараша айыныңсоңында 14 мыңнан астам адамжұмыссыздық бойынша есепте тұр.Еркебұлан Әбілхасымовтың айтуынша, жұмысынан айырылу бойынша мансаптық орталықтарға жүгінгендергесомасы азаматтардың әлеуметтік аударымдарына байланысты төлемдересептеледі және олар 1 айдан 6 айғадейінгі өтіліне байланысты төленеді. Жылбасынан бері мұндай төлемдерді 18 691адам алды. Еңбек министрлігі жұмыссызазаматтар үшін тегін негіздеэлектрондық еңбек биржасында онлайн»skills» оқыту функционалын әзірледі.  Жыл басынан бері 2 363 адам түрлімамандықтар бойынша білім алды, оның ішінде 2 093 азамат сертификат алды.Жұмыссыздар ауыл шаруашылығы, ITжәне телекоммуникация, жекеқызметтер мен сервис, Туризм,әлеуметтік қызмет көрсету, Көлік жәнелогистика, қаржы және бухгалтерлікесеп, Маркетинг және БАҚ, қауіпсіздікжәне ТЖ, НR және хатшылық,энергетика, сауда және қоймалау,өндіріс, smart skills, білім беру салаларында мамандықтар бойынша оқиды.

— Жыл басынан бері жұмыссызазаматтарды жұмысқа орналастыру мақсатында 436 жұмыс берушінің қатысуымен 40 Бос орындар жәрмеңкесі өткізілді, оған 3974 адамқатысты. Нәтижесінде 3 225 адамтұрақты жұмыс орындарынаорналастырылды, жұмысқа орналастыру жұмыстары жалғасуда.Биыл жұмыс берушілердің өтінімдеріне сәйкес және Ұлттықжобалар аясында 13 638 адамтұрақты жұмыс орындарынаорналастырылды, — дейді ЕркебұланӘбілхасымов.

Сондай-ақ жұмыс орындарынсубсидиялау жүргізіледі. Осылайша,басқарма жұмыс орындарын квоталаубойынша облыстың ірі жұмысберушілерімен және мүдделіоргандармен (облыстық прокуратура,мемлекеттік инспекция басқармасы)мерзімді кездесулер өткізеді.    Жүргізіліп жатқан шаралардыңнәтижесінде бүгінгі таңда жұмыссыздықдеңгейі 4,9%, жастар жұмыссыздығыдеңгейі — 2,5%, әйелдер жұмыссыздығыдеңгейі — 4,9% және ауылдықжұмыссыздық деңгейі — 4,7% құрады.

Болашақ кеңейту жобасы:қызметкерлердің 93% — ы әлеуметтік қолдау шараларымен қамтылған

ТШО ӨББ жобасы бойынша 60 мыңнанастам адам жұмыс істеді, бүгіндеқұрылыс жұмыстарының аяқталуынабайланысты жобада 10800 қазақстандықжәне 1000 шетелдік азамат еңбек етуде.Облыстың жұмыспен қамтуды үйлестіружәне әлеуметтік бағдарламаларбасқармасының бөлім басшысы Гүлболат АМАНҒАЛИЕВАНЫҢ айтуынша, биылғыжылы ПБР-мен 11 155 адам босатылған,оның 4 104 — і (37%) — Атырау облысыныңтұрғындары. Құрылыс жұмыстарыныңаяқталуына байланысты 2024 жылы»Теңізшевройл» компаниясыныңболжамына сәйкес 18 713 қазақстандықазаматты босату жоспарланды, оныңішінде 7 089 адам (38%) — Атырауоблысының тұрғындары.

Жұмыспен қамту басқармасы өкілініңақпараты бойынша, жобадан қанша адамқысқартылып жатқанын және олардыңқалай жұмысқа орналасатынын бақылауүшін Еңбек министрлігі, Атырау облысыәкімдігі мен ТШО арасында Жол картасыбекітілген.  Мәселен, жобада жұмысынанайырылған 4 104 адамның 93%-ы (3 806адам) әлеуметтік қолдау шараларыменқамтылған. Оның ішінде 1 379 адамтұрақты жұмыс орындарына, 37 адамқоғамдық жұмыстарға, 9 адам әлеуметтікжұмыс орындарына, 10 адам жастартәжірибесіне, 7 адам «Күмісжас»жобасына орналастырылды.Жұмыстан басқа, босатылғанқызметкерлерге кәсіпкерлік негіздерінеоқыту және бизнесті дамытуғақайтарымсыз гранттар ұсынылады. 57адам «Бастау-Бизнес» жобасы бойынша оқытылды, оның ішінде 35 адамсертификат алды. Сонымен қатар,»Бастау-Бизнес» жобасы аясындакәсіпкерлік негіздеріне білім алған 5 адам400 АЕК (1 476 800 теңге) көлемінде қайтарымсыз мемлекеттік гранттар алып, өз ісін бастады. Бұл көпбалалыотбасылардан шыққан жұмыссыздар.Олар, атап айтқанда, пластикалықтерезелерді орнату бойыншажұмыстарды ұйымдастыруға, дәнекерлеу цехын, жиһаз жасаушеберханасын құруға, автомобильдердің кондиционерлерін жөндеуге жәнетөсеніштерді өндіруге гранттар алды. 

Гүлболат АМАНҒАЛИЕВА ҚББ-дан босатылған қызметкерлерге мемлекеттағы қандай көмек көрсететінін айтыпберді.

— «Бастау-Бизнес» жобасы бойынша оқытылғандардың ішінен қазіргіуақытта өз ісімен айналысатын 31жеке кәсіпкер бар. 2 271 адамғажұмысынан айрылу бойынша әлеуметтік төлемдертағайындалды.  Сонымен қатар,жұмыссыздар мен жобаданбосатылған азаматтар үшін ТШОжыл сайын жұмысшымамандықтары бойынша кадрлардықайта даярлау курстарынұйымдастырады. Биылғы жылы 225адам оқуға жіберілді, оның ішіндебүгінгі таңда 131 адам 4 мамандықбойынша (электромонтажшы, металл конструкцияларын дәнекерлеуші, БӨП монтажшысы,құбыр монтажшысы) оқуынжалғастыруда, — деді ол.

 Бұл мәселе әкімдіктің тұрақтыбақылауында. ТШО-ның жауапкерлерімен бірлесіп ай сайынмердігерлік және қосалқы мердігерлікұйымдармен деректерді салыстыру, босжұмыс орындарына жұмысқаорналастыру бойынша жұмыстар жүргізіледі.

Жанат Шаяхметова

Аударған Амандық Сағынтайұлы