Жыл қорытындысы: Атырауда дін істері басқармасымен не жасалды?

Атырауда дін саласында жыл бойы атқарылған жұмыстар тыңдалып, үздік мамандар анықталды, — деп хабарлайды AtyrauPress тілшісі.

Атырау облысы дін істері басқармасының ұйымдастыруымен «ATYRAU RUHANI FEST-2024» шарасы өтті. Жиналғандарға «қош келдіңіз» айтқан басқарма басшысы Қаһарман Мұсаев бір топ дін саласында қызмет етіп, беленділігімен көзге түскен мамандарға облыс әкімінің орынбасары Дарын Шамұратовтың Алғыс хатын табыс етті.

«Мұндай шара елімізде ең алғаш рет өтіп отыр. Мақсат – діни экстремизмнің алдын алу бағытында аянбай адал еңбек етіп, күн-түн демей жұмыс жасаған қызметкерлерге құрмет көрсетіп, ел үшін жасап жатқан еселі еңбектеріне алғыс айту. Өздеріңізге белгілі, бүгінде әлемдегі геосаяси ахуал өте күрделі. Осы орайда, әрбір мемлекет ең басты құндылықтардың бірі ел ішіндегі тыныштықты сақтап қалуға бар күшін салып жатыр. Сол сияқты, біздің еліміз де берекелі бірлігі мен тату тірлігін нығайта беруге жұмыстанып келеді. Жалпы, діни экстремизм секілді қоғамға зор зардап тигізетін қауіп-қатердің алдын алу үшін бір ел ғана болып күресу аздық етеді. Мұндай кеселді бүкіл әлем болып қана жеңуге болады. Соған қарамастан, елімізде жат ағым жетегінде жүрген бірталай жасты теріс жолдан шығарып, түзу жолға түсіру үшін көптеген жұмыстар атқарылды. Міне, бүгін осы бағытта зор еңбек сіңірген жандардың жұмысына баға беріп, қолдау білдіріп, алғыс айтуды жөн санадық» деді Қ.Рахметұлы.

Аталған шарада сала үздіктеріне құрмет пен қошемет көрсетілді. Марапатталғандар қатарында облыстық орталық «Иманғали» мешітінің наиб имамы Арман Исаев, Мақат ауданының бас имамы Біләл Сағындықов, Қызылқоға ауданының бас имамы Мұрат Сұлтанов және басқа да қала мешіттерінің имамдары бар.

Осы сәтті пайдаланып, біз де облыстық дін істері басқармасының басшысымен сұхбаттасқан едік…

–Аймақтағы бүгінгі діни ахуал қандай? Біздің аймақтың аумағында қанша діни бірлестік, конфессия жұмыс істейді?

–Атырау облысының аумағында 64 діни бірлестікке біріктірілген түрлі конфессиялардың өкілдері тату-тәтті өмір сүруде. Бұл біздің өңірде қалыптасқан конфессияаралық толеранттылықтың жоғары деңгейін көрсетеді. Қазақстан үшін дәстүрлі сунниттік исламмен (ханафи мазхабы) және православиелік христиандықпен қатар бізде католиктер, протестанттар қауымдастығы, тіпті біздің өлкеміз үшін кришнаизм сияқты экзотикалық дін де бар. Біз мұны облысымыздың рухани өмірінің алуантүрлілігі мен байлығының көрінісі деп санаймыз.

–Қаһарман Рахметұлы, жақында «Таблиғи жамағат» өкілінің ұсталғанын ескерсек, өңірдегі діни жағдайды қалай бағалайсыз? Бұл бағытта әлеуметтік сауалнама, зерттеулер жүргізілуде ме?

–Басқарма бұл мәселені толық бақылауда ұстап отыр және құқық қорғау органдарымен тығыз байланыста. Ел заңнамасына сәйкес қылмыстық істерді тергеу ішкі істер органдарының айрықша құзыретінде болады. Осыған байланысты басқармаға осы нақты істі тергеудің егжей-тегжейіне қатысты түсініктеме беруге өкілеттік берілмейді. Біздің ведомство экстремизм мен терроризмге қарсы күрес жөніндегі құқық қорғау органдарының күш-жігерін толық қолдайтынын атап өткім келеді. Біз барлық азаматтарды қырағы болуға және экстремистердің арандатуына берілмеуге шақырамыз. Экстремистік идеологияның таралуына байланысты күдікті әрекеттер анықталған жағдайда, бұл туралы құқық қорғау органдарына дереу хабарлаңыз.

Біздің аймақтағы діни жағдайға келетін болсақ, біз оны тұрақты және бақылауда деп бағалаймыз. Біздің облыста дәстүрлі түрде конфессияаралық келісім мен толеранттылық зор күшке ие. Бұған мемлекеттік органдардың, діни бірлестіктердің және бүкіл қоғамның бірлескен күш-жігерінің арқасында қол жетіп отыр. Біз өзара сыйластық пен диалог біздің көпұлтты және көпконфессиялы қоғамымызда бейбітшілік пен келісімді сақтаудың кепілі екеніне сенімдіміз.

Діни жағдайды тереңірек түсіну және туындаған қиындықтарға уақтылы жауап беру үшін біз үнемі әлеуметтік зерттеулер жүргіземіз. Бұл маңызды жұмысты біздің басқарма жанындағы «Ақпараттық-талдау орталығы» КММ жүзеге асырады. Зерттеулер жыл сайын жүргізіледі. Мысалы, биыл әлеуметтанушылар әлеуметтік медианың жастардың радикалдануына әсерін зерттеді. Зерттеу нәтижелері діни экстремизмнің алдын алу және конфессияаралық диалогты нығайту бойынша тиімді шаралар әзірлеуге мүмкіндік береді.

Сонымен қатар, басқарма өз қызметінде заңдылық пен адам құқықтарын құрметтеу принциптерін басшылыққа алады. Біз мемлекеттің, қоғамның және діни бірлестіктердің бірлескен күш-жігерімен ғана өңірімізде бейбітшілік пен тұрақтылықты қамтамасыз ете алатынымызға сенімдіміз.

–Өңір халқымен дін саласында қандай ақпараттық-түсіндіру жұмыстары жүргізілуде?

–Бұл — біздің басқарма қызметінің басым бағыттарының бірі. Біз облыстың әрбір тұрғынына конфессияаралық келісімді сақтаудың маңыздылығын жеткізуге, дәстүрлі діни құндылықтарды насихаттауға, деструктивті діни ағымдардан туындайтын қауіптер туралы ескертуге тырысамыз. Бұл жұмыста бізге 11 ақпараттық-түсіндіру тобы көмектеседі, оның құрамына 162 спикер – тәжірибелі теологтар, дінтанушылар, діни қызметкерлер, қоғам қайраткерлері кіреді. Биыл ғана олар 500 іс-шара өткізіп, 100 мыңнан астам адамды қамтыды.

Біз жастармен жұмыс істеуге ерекше назар аударамыз. Олар үшін арнайы семинарлар, тренингтер, дәрістер өткізіледі, онда дін негіздері, экстремизмнің қауіптілігі, толеранттылықтың маңыздылығы туралы жан-жақты және қолжетімді түрде айтылады. Деструктивті діни ағымдардың алдын алу аясында біз жастар форумдарын, конкурстар, дөңгелек үстелдер ұйымдастырамыз. Осы саладағы табысты жобалардың бірі Халел Досмұхамедов атындағы Атырау университеті жанындағы мемлекеттік-әлеуметтік тапсырыс аясында ашылған «Жас сана» жастар клубы болды. Сондай-ақ, біз заманауи медиатехнологияларды белсене қолданамыз. «Шапағат» телеарнасымен бірлесіп іске асырылатын «Дабыл» жобасы шеңберінде өзекті әлеуметтік мәселелерге, оның ішінде діни экстремизмге арналған киноальманахтар дайындалады. Шетелдегі қазақстандық азаматтарды радикалдандыру мәселесіне арналған «Шырмауық» журналистік жобасы үлкен резонанс тудырды. Әлеуметтік желілерде деструктивті діни ағымдарға қарсы іс-қимыл бағытында біз «Нұр Мүбарак» университетінің теолог-студенттерінің қатысуымен бейнероликтер жасаймыз.

Біздің облыста қазақ тілінде хабар тарататын және дәстүрлі діни құндылықтарды, Қазақстан халқының тарихы мен мәдениетін насихаттайтын «Azan» радиосы да жұмыс істейді. Біздің мамандар әлеуметтік желілерде белсенді жұмыс істейді, онда ақпараттық-түсіндіру материалдары жарияланады. Сонымен қатар, «Shapagat Podcast» YouTube арнасының 34 мыңнан астам жазылушысы бар.

–Мектеп оқушыларының орамал киіп, ораза ұстауына қатысты мәселе қалай шешілуде?

–Мектептерде діни атрибуттарды қолдану мәселесі барлық оқушылар үшін бірыңғай мектеп формасын белгілейтін «Білім туралы» Заңмен реттеледі. Бұл білім берудің зайырлы сипатын және барлық оқушылардың заң алдындағы теңдігін қамтамасыз ету үшін қажетті шара. Біз бұл мәселенің өзектілігін түсінеміз және ата-аналармен де, оқушылармен де түсіндіру жұмыстарын жүргіземіз, оларға заңнама нормаларын түсіндіреміз. Атырау облысында өткен жылдан бастап қыздарға арналған мемлекеттік мектеп жұмыс істейді, онда орамал тағуға қатысты діни көзқарас ұстанатын ата-аналардың тілектері ескерілген. Бұл қыздарға өз сенімдеріне сәйкес білім алуға мүмкіндік береді.

–Ал, Сіз өзіңіз кәмелетке толмаған балалардың ораза ұстауына қалай қарайсыз?

– Біз дін ұстанушыларға құрметпен қараймыз. Ораза — Исламның маңызды тіректерінің бірі. Дегенмен, балалардың денсаулығы ең маңызды басымдық болып табылады.

–Облыста қанша теолог, дінтанушы маман жұмыс жасайды?

– Бүгінде өңірде 71 теолог жұмыс істейді, олар конфессияаралық келісімді сақтау және діни экстремизмнің алдын алу ісіне елеулі үлес қосып отырған жоғары білікті мамандар. Мемлекеттік органдардың, діни бірлестіктердің және бүкіл қоғамның үйлесімді жұмысының арқасында біз қандай қиындықты да оңай шеше аламыз. Біз жағдайды үнемі бақылап отырамыз, жаңа сын-қатерлер мен қауіптерді талдаймыз, қажетті шараларды уақтылы қабылдаймыз. Мектептер мен колледждерде жастарды әртүрлі дін мен мәдениеттерге құрметпен қарауға шақырып, діни экстремизмнің алдын алу бойынша мақсатты жұмыс жүргізілуде. «Зайырлылық және дінтану негіздері» пәні аясында оқушылар әлемдік діндердің негіздері, Қазақстанның тарихы мен мәдениеті туралы білім алады.

–Бүгінде өңірде қанша маман жетіспейді? Бұл бағытта қандай жұмыс жүргізілуде?

–Халықтың діни сауаттылығын арттыру және экстремизмнің алдын алу үшін бізге теологтар мен дінтанушылар жетіспейді. Бұл мәселені шешу үшін біз белсенді жұмыс істеп жатырмыз. Еліміздің жетекші жоғары оқу орындарымен, соның ішінде «Нұр-Мүбарак» университетімен тығыз жұмыс істейміз, мектеп түлектерін «Дінтану» мамандығы бойынша оқуға жібереміз, магистратура мен докторантураға гранттар береміз. Сондай-ақ, Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университетімен бірлесе жұмыс атқарамыз. Биыл аталған білім ордасы «Дінтану» жаңа мамандығын ашты, оған алғашқы студенттер оқуға түсті. Бүгінде облысымыздан жетпістен астам студент мемлекеттік грант есебінен осы мамандықтар бойынша білім алуда. Біз қабылдап жатқан шаралар Атырау облысындағы діни ахуалдың тұрақтылығын одан әрі қамтамасыз етуге, конфессияаралық келісімді нығайтуға және діни экстремизмге қарсы тұруға мүмкіндік беретініне сенімдіміз. Облыс аумағында 60 құлшылық ету орны жұмыс істейді. Оның елуі (83,1%) мешіт, екеуі (3,4%) православие шіркеуі, үшеуі (5,1%) католик шіркеуі және қалған бесеуі (8,5%) протестанттық ғибадат үйі бар.

Амандық САҒЫНТАЙҰЛЫ