Тұрғындар неге даурығып жүр?
Кейінгі кездері қаладағы бірқатар көпқабатты тұрғын үйлерді терможаңғырту жұмыстарының қарқыны баяулап, межеленген мерзімінен кешіктірілуде. Күрделі жөндеумен қамтылатын үйлердің қасбеттері қандай түске боялуы тиіс, жеделсатылар неге Атырауға жеткенше жолда ұзақ жүреді? Тұтастай алғанда, шаһарда осы бағдарлама жүзеге асырылғалы бері атқарылған жұмыс ауқымы, оның сапасы мен қорытындысы қандай?
Он екі жылда – 180 үй
Осыдан он үш жылдай (2012-2013) бұрын қолға алынған «Тұрғын үйлерді терможаңғырту және күрделі жөндеу» мемлекеттік бағдарламасы басталғалы бері Атырауда барлығы 180-ге жуық көпқабатты үй қамтылды. «Атырау қаласының үйлеріне коммуналдық қызмет көрсету» ЖШС директоры Ренат Мұратовтың мәліметінше, өткен жылдың өзінде бұл мақсатқа республикалық бюджеттен 1 млрд. 338 млн.теңгеге жуық қаржы бөлінген. Осынша қомақты қазына қаражаты 27 нысанды жаңғыртуға (оның ішінде 9 көпқабатты үйдің жеделсатыларын ауыстырып, жаңасын орнатуға және 18 көпқабатты үйді күрделі жөндеуден өткізуге жұмсалған. Жоспарланған жұмыстардың нобайы орындалып, алты үйде аяғына дейін тиянақтайтын шаруалар қалыпты.
– Нақтылай кетсек, Молдағалиев көшесіндегі 5, 7 және 31, Кұрманғазыдағы 1 және 3, Сәтпаев даңғылындағы 2, 48 үйлердің жеделсатылары жаңартылды. Ал Авангард-3 шағынауданындағы 7, Амангелді көшесіндегі 9, Азаттық даңғылындағы №42, Вокзал маңы-5 ш/а-ындағы 27, 32, 33, 12, 13, Баймұханов көшесіндегі 1, Вокзал маңы-3 ш/а-ындағы 17, Сәтпаев даңғылындағы 5а үйлер толықтай терможаңғыртудан өтті. Енді Молдағалиев, Әліпов көшелері, Азаттық даңғылы мен Сары-Арқа ш/а-ындағы бірнеше үйде басталған жұмыстар соңғы сатысында тұр. Құрылыс-монтаж жұмыстарын 9 мердігер компания жүргізуде. Бұлардың жетеуі тікелей жөндеу жұмыстарымен, екеуі жеделсатыларды орнатумен айналысады, — деді серіктестік басшысы.
Қадағалаусыз сапа да болмайды
Жоспарланғанындай, жаңғырту жұмыстары былтырғы қыркүйек айында басталып, желтоқсанда аяқталуы тиіс екен. Дегенмен ол мерзімінен кешіктіріліп, әлі күнге дейін созылуда. Серіктестік басшысының сөзінше, бұған басты себеп болған тұрғындардың өздері көрінеді. Өйткені уақыттың біразы пәтер иелерінің өздеріне ыңғайлы мердігер мекемені таңдауына кеткен. Оны былай қойғанда, үйлердің қасбеттерін бояу кезінде де тұрғындардың арасында туындаған келіспеушілік те іске кері әсерін тигізіпті. Қазынадан бөлінген қаражат сол пәтер иелерінің, яғни тұрғындардың есебінен кері қайтарылатын болғандықтан, үшжақты келісімді рәсімдегенде, әрбір тұрғынның айтқан ұсынысы ескерілуі шарт. Жұмыстың кешіктірілуіне басты себеп те осы болса керек.
Жолдың ұзақтығынан жеделсаты кешігеді
Енді жеделсатылардың жайына тоқталайық. Елімізде жасалмайтын болғандықтан бұларды Қытай немесе Түркиядағы зауыттарға тапсырыс беру жолымен алдыртуға тура келеді. Ал жеделсатылардың жеткізілуі бірнеше айға созылады. Жөндеу жұмыстарының уақытылы әрі сапалы орындалуы техникалық қадағалау шараларының талапқа сай атқарылуына байланысты екені даусыз. Бұл шаруамен екі компания шұғылданады.
Әңгімесін осы тұрғыда өрбіткен тұрғын үйлерге коммуналдық қызмет көрсетуші мекеме басшысының баяндауынша, техникалық қадағалау қызметін міндетіне алған мамандар жұмыстың межелі мерзімінде жүзеге асырылып, сапасының жоғары болуына жобалаушы, мердігер мекемелерімен бірдей жауапты болып табылады. Сондықтан олардан да сондай жауапкершілік сұралады. Соның нәтижесінде жіберілген кемшіліктер дер мезгілінде анықталып, мейлінше шұғыл түзетіліп, олқылықтар орнына келтіріліп отырады. Қадағалаушылардың қатаң талап қоюының арқасында кейбір мердігерлердің бір жасаған жұмысын қайталап жасап шығуына тура келгеніне де куәміз. Әйтсе де, техникалық қадағалаушылардың бәрі бірдей міндеттерін мінсіз атқарып жүр деуден аулақпыз.
Авторлық қадағалау қызметінде де «әттеген-ай» дегізер жағдайларға жол беріліп жататыны жасырын емес. Сайып келгенде, жаңғырту жұмыстарының түпкі нәтижесіне кері әсерін тигізіп, залалын келтірері кәміл. Күрделі жөндеу жүргізілетін нысандардың жобасына ішінара болса да өзгертулер мен түзетулер енгізілетін жағдайлар да кездесіп қалатыны әңгіме барысында ашық айтылды.
Қазына қаражаты қайтарымымен құнды
Білгеніміздей, бірқатар жұмыстардың межелі мерзімінен кешіктіріліп, кемшіліктерге жол берілгеніне қарамастан, жаңғырту аясындағы шараларды биыл одан әрі жалғастыру жоспарланыпты. 2025 жылы қала бойынша барлығы 40 көпқабатты тұрғын үй осы тізімге ілінген. Бұған республикалық бюджеттен 2,1 млрд. теңге бөлу қарастырылыпты. Мәселенің түйіні қазына қаражатының мақсатты да уақытылы игеріліп, жұмыстың сапалы да талапқа сай атқарылуына, күрделі жөндеуден өткен көпқабатты үйлердің көңілден шығатындай, жеделсатылардың қауіпсіз болуына тіреліп тұр. Қаржының қайтарымы да соған байланысты екені даусыз.
Дәулетқали АРУЕВ
Суреттерді түсірген Ерлан АЛТЫБАЕВ
