Адамдарға жақындай түскен экономика
2025 жылдың жеті айының қорытындысы бойынша Қазақстанның ІЖӨ өсімі 6,3% болды – бұл сенімді көрсеткіш. Бірақ макроэкономикалық сандардың мәні олардың өзінде емес, олардың халық өміріне қалай әсер ететінімен өлшенеді.
Соңғы жылдары қазақстандықтар анағұрлым мобильді әрі белсенді бола түсті.
Ішкі туризм шамамен 40%-ға өсті – 6,6 миллионнан 10,5 миллион адамға дейін.
Шетелге шыққандар саны үш есеге артты – 1,19 миллион адамға дейін.
Тасымал көлемі де өсіп келеді: әуе қатынасы – 14,4 миллион жолаушыға жетті, ал такси қызметіне сұраныс 35%-ға артты.
2018 жылы таксимен 54,3 млн адам тасымалданса, 2024 жылы бұл көрсеткіш 73,3 млн адамды құрады. Өсу – 35%.
Мүлік иелерінің саны 2020 жылғы 3 854 000 адамнан 2024 жылы 4 983 200 адамға дейін артты. Демек, бес жылда 1 129 000 адам өз баспанасын сатып алған.
Бұл адамдардың табысы мен мүмкіндіктері кеңейіп, жиі саяхаттауға және өз қаражатын еркін пайдалануға жол ашылғанын көрсетеді.
Күнделікті дағдылар да өзгеруде.
Қазақстандықтар сапалы тамақтануға көбірек мән бере бастады – ет пен жеміс-жидек тұтыну өсіп келеді.
Әлеуметтік тұрғыдан осал топтар үшін азық-түлік себеті 20 атаудан 43 атауға дейін кеңейді – бұл халықтың осал бөлігінің жағдайын жақсарту мен азық-түлік қауіпсіздігін нығайтуға бағытталған қадам.
Қалалық орта да жаңарып келеді: газдандыру, жарықтандыру, аулаларды абаттандыру, жолдарды жөндеу қарқын алды. Әсіресе, мұндай жаңарулар бұрын кейінге шегерілген өңірлерде айқын сезілуде. Бұл тек инфрақұрылым емес – жаңа өмір сапасының іргетасы.
ІЖӨ өсімі – маңызды индикатор, бірақ бүгін басты назарда сандық емес, сапалық өсім тұруы керек: ол отбасы әл-ауқатында, қызмет сапасында, білім алу, кәсіппен айналысу және инфрақұрылымға қол жеткізу мүмкіндіктерінде көрініс табуы тиіс. Экономика жай ғана үлкен болмауы керек – ол адамға, оның күнделікті қажеттіліктері мен мүмкіндіктеріне жақындай түсуі қажет.
Экономикалық өсім қазір күнделікті өмірде – көлік, инфрақұрылым мен тұтыну салалары арқылы айқынырақ сезілуде. Алайда сапалы өсім – бұл тек сандар емес, жұмыс, білім және негізгі қызметтерге қол жеткізу үшін тұрақты жағдай жасау. Қазіргі нәтижелер елдің барлық өңірлерінде бірдей байқалмайды, сондықтан саясаттың басты бағыты «өсім үшін өсімнен» – адамдардың өмір сапасын арттыруға қарай бет бұруы тиіс.
