Сөйтіп, Салиха соғыс әкелген қайғылы күндердің ауыртпалығын бастан кешіреді. Гурьев-Астрахан темір жолы құрылысына қатысып, қажырлы қайрат, ерен еңбектің үлгісін көрсетеді. Осы кезеңде елдегі азапты қара жұмыс атаулының бәрі дерлік ақжаулықтыларға жүктелетін. Сол қайнаған жұмыс арасында Салиха да тер төге еңбектенді. Орлар қазып, қапшықтап құм төгеді. Колхозға мүше болып кіргеннен кейін мал бағу, шөп шабу, сауыншылық, құмаршық қағу деген ауыр жұмыстар да күнделікті ісіне айналады. Одан қала берді, мал өнімдерін дайындап, майданға жүннен қолғап, шұлық, кеудеше тоқиды. Жесірліктің тауқыметін тарта жүріп, өзіне қарап отырған үйдегі қайын туыстарына, екі жасар баласына нәпақасын тауып, қажеттінің бәрін жасап, аялап күте білген.
Одан соң қайын сіңлісінің Алматыға оқуға түсуіне де жағдай жасайды. Жалғызы Қадіржанын көңіліне демеу тұтып, тілеуін тілеп, қанаттыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқтырмай өсірді. Сөйткен Қадіржаны ержетіп, үйленді. Одан сегіз немере, жиырма жеті шөбере, он бір шөпшек көрді. Қазір төрт немересі Оралда тұрып жатыр. Өмірдің өкініші таусылған ба? 1995 жылы Қадіржан өмірден өтті. Жалғыз ұлын жоғалтқан ана жүрегі қайғыдан қарс айырылды. Одан кейін бергі жылдарда немересі Бауыржанның, қайнылары Қайыржан мен Абекен ағаның дүниеден өтуі Салиханың бітпеген жан жарасына тұз сепкендей де еді. Соған қарамастан абысыным Алланың көрсеткеніне шүкіршілік етіп, «қалған немере-шөберелерім аман болғай» деген тілегін тілеуден жалыққан емес. Осылай ұрпақ алдындағы парызына берік жан, жарына адал болған, келін болып түскен шаңырақтың абыройын асқақтатып, әулеттің даңқын асырған ардақты ананың дүниеден озғанына да, міне, биыл жыл толып отыр.
Шаңырақтың жапырағы жайылған мәуелі бәйтерегі, ақ шашты әже, аяулы ана, қимас бауыр, Салиха абысынымның асыл бейнесі біздің жүрегімізде мәңгілік сақталады.
Зүлипа РАМАЗАНҚЫЗЫ,
Атырау қаласы.
